رسانه آسو؛ از پويش روشن‌فکرمآب تا اقدام سياسی: قسمت اول، بحثی دربارۀ پشتوانه‌های آسو

(پرونده‌ای دربارۀ ‌مؤسسات ملهم از تعاليم بهائی)

محمد حسینی

چکیده

 

رسانه آسو در نیمه دهه ۹۰ شمسی فعالیت خود را در قالب‌های متنوعی از قبیل مدیا، پادکست، مقاله، کتاب و … آغاز کرد. این رسانه طیف گسترد‌ه‌ای از موضوعات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، هنری، حقوقی و … را پوشش می‌دهد و هدف خود را (ترویج ‌گفت‌وگو و رواداری در سپهر عمومی) معرفی کرده است. این نوشتار توضیح می‌دهد که برخلاف ادعای ‌گفت‌وگومدارانه آسو و اجتناب بهائیت از فعالیت سیاسی، این رسانه ماهیتی سیاسی دارد و در راستای برنامه کلان سازمان‌یافته از سوی ‌بیت‌العدل حرکت می‌کند. بودجه هنگفت رسانه آسو از طریق بنیاد تسلیمی در آمریکا تأمین می‌شود. در قسمت اول این نوشتار توضیح داده می‌شود که بنیاد تسلیمی‌ به‌عنوان رأس هرم آسو، یکی از «‌مؤسسات ملهم از تعالیم بهائی» ‌است و در راستای نقشه‌های زمان‌بندی شده ‌بیت‌العدل، موظف به پیاده‌سازی پروژ‌ه‌ای در قالب (اقدام اجتماعی) است.

کلیدواژه‌ها: آسو، ‌مؤسسات ملهم، بنیاد تسلیمی، اقدام اجتماعی.

 

پیش‌درآمد

در قسمت نخست این نوشتار، پشتوانه‌ها و رأس هرم آسو کاوش می‌شود و در قسمت دوم این مقاله که در شماره بعد به چاپ خواهد رسید، تحلیلی از ساختار، محتوا و نوع عملکرد آسو ارائه خواهد شد.

در دهه ۹۰ شمسی رسانه‌ای با نام آسو (aasoo) فعالیت خود را آغاز کرد. این رسانه آن گونه که خود ادعا می‌کند برای (ترویج ‌گفت‌وگو و رواداری در سپهر عمومی) فعالیت می‌کند. آنچه رسانه آسو دربارۀ خود منتشر کرده به شرح ذیل است:

(سایت «آسو» به امید ایجاد پایگاهی برای ارائه‌ آثار پژوهشی (تألیف، ترجمه، سند، فیلم و تولید‌های چند‌رسانه‌ای) به‌منظور ترویج ‌گفت‌وگو و رواداری در سپهر عمومی فراهم آمده است. نام «آسو» از ریشه کُردی و به معنای افق است. امید دست‌اندر‌کاران سایت «آسو» این است که با ارائه دیدگاه‌های گوناگون و در همکاری با همه‌ صاحب‌نظران و علاقه‌مندان، «افق» وسیع‌تری در روابط انسانی گشوده شود و زبان دوستی و رواداری جای خشونتی را که علیه اقلیت‌ها و دگراندیشان در ایران ترویج می‌شود بگیرد. پایگاه «آسو» یکی از نهاد‌های وابسته به «بنیاد تسلیمی» است. این بنیاد در زمینه‌های متعددی از توسعه اجتماعی و فرهنگی تا آموزش و حفاظت از محیط‌زیست فعالیت دارد …).

موضوعاتی که رسانه آسو بدان می‌پردازد، طیف وسیع و گسترد‌ه‌ای از موضوعات سیاسی، اجتماعی، حقوقی و فرهنگی را دربر می‌گیرد. آسو از همان ابتدا هویت بهائی خود را انکار نکرد اما برخلاف ادعای خود که (به دنبال خشونت‌زدایی از اقلیت‌ها  و دگراندیشان در ایران) است، اقدامات هدفمند و روشن سیاسی انجام می‌دهد.

این نوشتار به دنبال آن است که نشان دهد رسانه آسو‌ به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های بنیاد تسلیمی، در مسیر هموارسازی گفتمان بهائی برای نیل به قدرت سیاسی است. بنیاد تسلیمی یکی از ‌مؤسساتی است که در راستای سیاست‌های موسوم به (‌مؤسسات ملهم از تعالیم بهائی) فعالیت می‌کند و رسالت آن در راستای پروژه (اقدام اجتماعی) سازمان بیت‌العدل تعریف شده است. ‌ازاین‌رو این نوشتار می‌کوشد تا با استناد به اسناد و شواهد موجود، نشان دهد که فعالیت رسانه آسو به‌صورت هدفمند، در مسیر اقدامات سیاسی ‌بیت‌العدل با هدف رسمیت‌بخشی به بهائیت در ایران و موجه نشان دادن این تشکیلات و موج‌سواری بر امواج سیاسی ایران معاصر است تا در نهایت منجر به تشکیل حکومت بهائی شود.

جامعه‌سازی و نهادسازی به‌مثابه اقدام تأمینی برای تشکیل حکومت

پس از مرگ شوقی و مقارن با استقرار سازمان ‌بیت‌العدل ــ که در متن سند مربوط به (‌مؤسسه مشاورین قار‌ه‌ای)^[۱] از آن به: «هیأت حاکمه مرکزی»، تعبیر شده است ــ راهبردهای تشکیل حکومت بهائی در قالب پیام‌ها، بیانیه‌ها و دستورالعمل‌ها در سطوح مختلف اعم از ابلاغ به محافل ملی یا دیگر زیرمجموعه‌ها، به بیت‌العدل مورد پیگیری جدی واقع شد. این راهبرد با ترسیم برنامه‌های زمان‌بندی‌شده به مرحله اجرا درآمده است. ‌بیت‌العدل در پیام مورخ ۲۱-۰۴-۲۰۰۳ متنی به شرح ذیل صادر کرد:

در زمینه توسعۀ اجتماعی اقتصادی، سرعت و تحرّکی حاصل شده که بر نتایج حاصله از مساعی فردی و تشکیلاتی، هم در تقویت و تحکیم در داخل جامعه و هم در معاضدت جامعه با سایرین تأثیری هرچه عمیق‌تر می‌گذارد. دفتر توسعۀ اجتماعی و اقتصادی گزارش می‌دهد که در طیّ سال دوّم نقشه، هشت مؤسّسۀ خدمات عمرانی جدید که ملهم از تعالیم بهائی است، تأسیس شده که در زمینه‌های متنوعی چون ترقی زنان، بهداشت، کشاورزی، تعلیم و تربیت اطفال و پرورش اخلاقی جوانان فعّالیت می‌کنند.

دربارۀ متن فوق، چند نکته متبادر به ذهن می‌شود:

نخست: (دفتر توسعۀ اجتماعی و اقتصادی) چیست؟

(دفتر توسعۀ اجتماعی و اقتصادی) (osed)‌ به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های ‌بیت‌العدل و تحت امر دارالتبلیغ بین‌المللی بهائی است.^[۲] (osed) در سال ۱۹۸۳ و بر اساس نقشه هفت‌ساله (۱۹۷۹ تا ۱۹۸۶) ‌بیت‌العدل تشکیل شد. این مجموعه موظف بود تا فعالیت‌های مرتبط با توسعه اقتصادی و اجتماعی بهائیت را در سراسر جهان در زمینه الگوهای توسعه و ایجاد توانمندی، هماهنگ کند.

در پیام ۹ نوامبر ۲۰۱۸، ‌بیت‌العدل، از ارتقاء (دفتر توسعۀ اجتماعی و اقتصادی) به (سازمان توسعه بین‌المللی بهائی) پرده برداشت. سطح ارتقاء از رده (دفتر) به (سازمان) بیانگر اهمیت این مجموعه است.

نکته حائز اهمیت آن است که (osed) تحت امر دارالتبلیغ است. دارالتبلیغ یکی از نهادهای مهم و صاحب‌نفوذ در تشکیلات بهائی است. توضیح بیشتر آنکه شوقی آخرین رهبری بود که مجاز به انتخاب اعضای نهادی با عنوان (ایادیان امر)^[۳] بود. پس از مرگ شوقی، ۲۷ نفر از این مجموعه باقی ماندند و این افراد به صورت مادام العمر واجد این منصب بودند، بنابراین سازمان ‌بیت‌العدل اجازه نداشت که با مرگ آن‌ها، ایادی امر جدیدی منصوب کند. بر این اساس، نهادی با عنوان «هیئت مشاورین قار‌ه‌ای» در سال ۱۹۶۸ جایگزین ‌مؤسسه ایادیان امرالله شد و برای نظارت و هدایت مشاوران، «دارالتبلیغ بین‌المللی» در ۱۹۷۳ تأسیس شد؛ اعضای موسوم به «ایادی امرالله» از ابتدای تأسیس دارالتبلیغ بین‌المللی از اعضای دائمی آن بودند.^[۴]

دارالتبلیغ ۹ نفر عضو دارد که ‌بیت‌العدل انتخاب می‌کند و به مدت محدود ۵ سال فعالیت می‌کنند. تشکیلات سازمانی بهائی از دو رکن تشکیل شده است: رکن اول را نهادها و مجموعه‌های انتخابی تشکیل می‌دهند و رکن دوم را مجموعه‌های انتصابی. مجموعه‌های انتصابی، خود دارای سازمان‌ها و زیرشاخه‌ها‌یی هستند. در میان مجموعه‌های انتصابی، نهاد دارالتبلیغ، وظیفه (حفظ و صیانت امرالله)^[۵]
 را به‌عهده دارد.

دوم: تعبیر (‌مؤسسه یا ‌مؤسسات ملهم از تعالیم بهائی) به چه معناست؟

طبق پیام مورخ ۲۱-۰۴-۲۰۰۳ یکی از رسالت‌های (osed)، رسیدگی به وضعیت سازمان‌ها، بنیادها، ‌مؤسسات و مجموعه‌هایی است که از آن به (‌مؤسسات ملهم از تعالیم بهائی) تعبیر می‌شود. این ‌مؤسسات موظف هستند بر اساس برنامه‌های ابلاغ‌شده از سوی ‌بیت‌العدل فعالیت نمایند. بخشی از ‌مؤسسات یادشده، وظیفه توسعه و تثبیت پروژه (اقدام اجتماعی) را به‌عهده دارند.

در مورد چیستی اقدام اجتماعی، به‌زودی توضیحی بیان خواهد شد. لازم به ذکر است که ‌مؤسسات ملهم از تعالیم بهائی، به‌صورت رسمی در چارت تشکیلاتی ‌بیت‌العدل قرار ندارند. علت تفکیک این ‌مؤسسات بر اساس این سیاست صورت گرفته که تأمین مالی آن‌ها از غیربهائیان امکان‌پذیر باشد. به عبارت دیگر، برخی ‌مؤسسات به‌طور رسمی در چارت تشکیلاتی ‌بیت‌العدل قرار دارد و بودجه این ‌مؤسسات نیز از منابع مالی بهائی تامین می‌شود، بنابراین با محدودیت در بودجه و نوع هزینه، مواجه هستند زیرا باید میزان درآمد و هزینه آنان بر أساس قوانین موجود در شریعت بهائی باشد، اما برخی ‌مؤسسات که از آن‌ها با عنوان «‌مؤسسات ملهم از تعالیم بهائی» یاد می‌شود، هرچند به‌طور مستقیم در چارت تشکیلاتی ‌بیت‌العدل قرار نمی‌گیرند اما أولاً: مالک و صاحب امتیاز آن‌ها یک فرد بهائی است؛ ثانیاً: علت قرار نگرفتن این ‌مؤسسات در چارت ‌بیت‌العدل آن است که از منابع مالی غیربهائی نیز بهره ببرند و محدودیت در بودجه و صرف کردن هزینه، نداشته باشند (و حتی دست آنان در استفاده از بودجه‌های عمومی و دولتی نیز باز باشد).^[۶]

فلسفه توسعه ‌مؤسسات ملهم از تعالیم بهائی توسط ‌بیت‌العدل آن بود که طبق قوانین برآمده از شریعت بهائی، نهادهایی که مستقیم با تشکیلات بهائی در ارتباط است نمی‌تواند از بودجه و أموال غیربهائی استفاده کند و این محدودیت باعث می‌شد تا میزان سرمایه‌گزاری و نوع هزینه کردن‌های تشکیلات با محدودیت مواجه شود، ‌ازاین‌رو ‌مؤسسات ملهم با این ایده توسعه پیدا کردند که بتوانند از منابع مالی غیربهائی استفاده کنند و محدودیت در بودجه نداشته باشند؛ هرچند که این ‌مؤسسات به لحاظ سیاست‌گزاری و ترسیم استراتژی، استقلال ندارند و باید در مسیر سیاست‌گزاری‌های  تشکیلات بهائی حرکت کنند. پیام‌های ذکرشده از ‌بیت‌العدل نشان می‌دهد که ‌مؤسسات ملهم از تعالیم بهائی، مستقیماً زیرنظر (osed) اداره می‌شوند و درحقیقت با واسطه، تحت امر دارالتبلیغ‌هاست.^[۷]

سوم: عبارت: (زمینه‌های متنوّعی چون ترقّی زنان، بهداشت، کشاورزی، تعلیم و تربیت اطفال و پرورش اخلاقی جوانان) بیانگر جامعه هدف نقشه‌های ‌بیت‌العدل است. به عبارت دیگر، عناوین یادشده نشان می‌دهد که ‌مؤسسات ملهم از تعالیم بهائی باید در این حوزه‌ها فعالیت داشته باشند.

اقدام اجتماعی چیست؟

‌بیت‌العدل مورخ ۲۷-۱۲-۲۰۰۵ درمورد ماهیت «اقدام اجتماعی» توضیح می‌دهد و می‌نویسد:

اقدامات انفرادی هم باید در سایه تشکیلات و هماهنگی تشکیلات باشد. هیچ‌یک از دستاوردهای افراد و یا جامعه نمی‌تواند بدون تشویق و حمایت و هدایت سومین عامل نقشه، یعنی تشکیلات امری استمرار یابد. جای بسی دلگرمی است که تشکیلات تا چه حد ابتکارات شخصی را ترویج می‌دهند، قوا را در جهت تبلیغ هدایت می‌کنند، ارزش اقدام سیستماتیک را گوشزد می‌نمایند، حیات روحانی جامعه را رونق می‌دهند و در ایجاد محیطی پرروح و ریحان می‌کوشند. در عمل یاد می‌گیرند که برای کمک به جامعه در راه حفظ تمرکز خود بر هدف نقشه، چطور وحدت نظر بین احبا را حفظ نمایند، مکانیسم‌هایی برای هماهنگ کردن مجهوداتشان به وجود آورند و منابع موجود را طبق اولویت‌هایی حکیمانه توزیع نمایند. این اولویت‌ها البته فعالیت‌هایی را که به مهارت‌های تخصصی افراد محتاج است نیز شامل می‌شود. آنچه علی‌الخصوص در میان این قبیل فعالیت‌ها  شایان تذکر ‌است ارتباط با اولیای امور است که محافل روحانی ملی با جدیت آن را دنبال می‌کنند و اقداماتی در زمینه توسعه اقتصادی و اجتماعی است، مثل آنچه به وسیله سازمان‌های ملهم از تعالیم بهائی انجام می‌شود. تشکیلات به این‌/گونه نیازها رسیدگی می‌کند و کفایت خود را در هدایت مجهودات قاطبه احبا درجهت اجرای اقدامات اساسی نقشه افزایش می‌دهد.

پیام مورخ ۲۷-۱۲-۲۰۰۵ از کلیدواژه (سومین عامل نقشه، یعنی تشکیلات امری) استفاده کرده است. این مهم نشان از آن دارد که ‌بیت‌العدل در حال انجام برنامه‌ای تشکیلاتی است و تشکیلات، هسته اصلی اجراسازی سیاست‌های بهائی است. همچنین در این پیام، به (ارتباط محافل با اولیاء امور برای اقدامات اجتماعی در راستای اقدام اساسی) اشاره شده و دومرتبه تأکید شده که «اقدام اجتماعی» باید توسط (سازمان‌های ملهم از تعالیم بهائی) باشد.

در پیام مورخ ۲۱-۰۴-۲۰۱۰، اقدام اجتماعی این گونه توضیح داده شده:

اقدام اجتماعی به بهترین تعریف، طیفی از مجهوداتی است که می‌تواند از یک سو مساعی نسبتاً غیررسمی و کوتاه‌مدّتی را که افراد یا گرو‌ه‌های کوچکی از احبّا انجام می‌دهند شامل شود و از سوی دیگر، برنامه‌های پیچیده و پیشرفتۀ توسعۀ اجتماعی و اقتصادی سازمان‌های ملهم از تعالیم بهائی را دربر گیرد. هر نوع اقدام اجتماعی، صرف نظر از دامنه و مقیاس آن، کوششی برای به کارگیری تعالیم و اصول امر الهی به منظور اصلاح یک و یا بعضی از جنبه‌های حیات اجتماعی یا اقتصادی گروهی از مردم ‌است. به این ترتیب، شاخص این‌گونه مجهودات هدف صریح ترویج رفاه مادّی مردم و درعین‌حال سعادت معنوی آن‌هاست. ازجمله تعالیم اساسی دیانت بهائی آن است که تمدّن جهانی که اکنون در افق حیات بشری نمایان گردیده باید انسجامی پویا بین نیازهای مادّی و معنوی زندگی برقرار سازد.

‌بیت‌العدل در پیام مورخ ۲۱-۰۴-۲۰۱۸ نیز به‌صورت کامل‌تر و باصراحت بیشتری در مورد کلیدواژه‌هایی همچون «جامعه‌سازی امر مبارک»، «سازمان‌های ملهم از تعالیم بهائی»، «اقدام اجتماعی»، «گفتمان هدفمند» توضیح داده و می‌نویسد:

با شدّت یافتن فعالیت‌های جامعه‌سازی، دوستان قابلیت‌های نویافتۀ خود را که برای بهبود شرایط اجتماع اطراف خویش پرورش داده اند، به کار می‌گیرند و اشتیاقشان با مطالعۀ تعالیم الهی شعله‌ور می‌شود. تعداد پروژۀ کوتاه‌مدّت افزایش بسیاری یافته، برنامه‌های منظّم گسترش پیدا کرده و اکنون تعداد بیشتری از سازمان‌های توسعه ملهم از تعالیم بهائی به فعالیت در زمینه‌های آموزش، بهداشت، کشاورزی، و غیره مشغولند. از تقلیب مشهود در حیات فردی و جمعی می‌توان نشانه‌های اولیۀ قدرت غیرقابل‌تردید اجتماع‌سازی امر حضرت بهاءالله را ملاحظه نمود. پس جای تعجّب نیست که دفاتر جامعۀ بین‌المللی بهائی در کوشش‌های خود برای مشارکت در گفتمان‌های متداول در اجتماع از چنین موارد اقدام اجتماعی، اعمّ از ساده یا پیشرفته و کوتاه‌مدّت یا درازمدّت، الهام می‌گیرند. این میدان دیگری از مجهودات امر مبارک ‌است که پیشرفت قابل‌توجّهی نموده است. در سطح ملّی، مشارکت در گفتمان‌های هدفمند اجتماع از جمله تساوی زن و مرد، مهاجرت و ائتلاف، نقش جوانان در تقلیب اجتماعی، همزیستی بین ادیان، و غیره با اطمینان، کارآیی و بینشی روزافزون انجام می‌گیرد. به‌علاوه، احبّا از هر سنّ و پیشینه، هرجا که ساکن ‌هستند، کار می‌کنند، یا درس می‌خوانند، کمک‌های ارزشمندی به گفتمان‌های خاص نموده توجه اطرافیانشان را به دیدگاه والایی جلب می‌نمایند که بر اصول و تعالیم ظهور وسیع حضرت بهاءالله استوار است.

نتیجه آنکه رسانه آسو، وابسته به بنیاد تسلیمی، یکی از چندین مجموعه‌ای است که ذیل (‌مؤسسات ملهم از تعالیم بهائی) مجری سیاست‌های ابلاغی ‌بیت‌العدل در جهت «اقدام اجتماعی» است.

بنیاد تسلیمی و جایگاه آن در امتداد برنامه‌های راهبردی ‌بیت‌العدل

بنیاد تسلیمی به یاد عبدالحسین تسلیمی تأسیس شده است. طبق آنچه از نامه باهره تسلیمی (عطائی) توسط دارالانشاء ‌بیت‌العدل منتشر شده است:

پدر عبدالحسین تسلیمی عضو محفل روحانی قزوین و مادرش دختر حاجی نظری، از مؤمنین و متقدّمین امر بهائی در قزوین بوده است. عبدالحسین تسلیمی در سال ۱۳۳۷ در شهرداری طهران در اداره کلّ فنّی استخدام گردید و تا مقام مدیر کلّ فنّی شهرداری طهران ارتقا یافت و در سال ۱۳۲۸ با خانم باهره عطائی ازدواج کرد و دارای دو فرزند گردید. پسران تسلیمی به نام‌های شیدان و مهران، هر دو تحصیلات دانشگاهی را در رشته مهندسی ساختمان در آمریکا به اتمام رسانده و هر دو مؤمن به امر مبارک و در خدمات امری موفّق هستند. عبدالحسین تسلیمی در سال ۱۳۳۸ به عضویّت محفل روحانی طهران انتخاب گردید و در همین سال از سمت خود در شهرداری طهران استعفا نمود و با چند نفر از دوستان در شرکت ساختمانی «پارابل» سهیم شد. در سال ۱۳۴۱ در صاحبقرانیه سکونت نمود و به عضویّت محفل آن قسمت انتخاب شد و از طرف ‌بیت‌العدل اعظم الهی به معاونت حقوق الله و مدیریّت «شرکت امناء»^[۸] نائل آمد. او در سال ۱۳۵۷ به عضویّت محفل ملّی انتخاب شد و امین صندوق محفل ملّی بود. او بارها به زیارت اعتاب مقدّسه نائل گردید و سفرهای زیادی به نقاط مختلف عالم نمود.^[۹]

با عنایت به سابقه خانواده تسلیمی در بهائی‌گری، و نفوذ عبدالحسین تسلیمی در تشکیلات بهائی (بخوانید: سازمان ‌بیت‌العدل)، می‌توان میزان اعتماد ‌بیت‌العدل به خانواده تسلیمی را درک کرد. سالیانی پس از مرگ عبدالحسین تسلیمی، بنیادی به نام او در سانتا مونیکا در آمریکا راه‌اندازی شد.

بنیاد تسلیمی را چگونه می‌توان شناخت:

در پایگاه اینترنتی: (www.causeiQ.com)که اطلاعات مربوط به خدمات حسابداری سازمان‌های غیرانتفاعی را منتشر می‌کند، دربارۀ بنیاد تسلیمی می‌نویسد:

طبق گزارش این پایگاه، بنیاد تسلیمی یک بنیاد خصوصی مستقر در سانتا مونیکا در کالیفرنیا است که در سال ۱۹۹۸ تأسیس شده است و میزان دارایی آن در حال حاضر به یک میلیون دلار می‌رسد و رئیس آن شیدان تسلیمی است. درمورد برنامه این بنیاد گفته شده که بر پروژه موسوم به «مرکز اسناد» تمرکز دارد و در چند سال گذشته به دفاع از حقوق بشر در ایران پرداخته است که عبارتند از:

۱٫ دفاع از حقوق اقلیت‌های مذهبی به ویژه بهائیان در برابر هجوم، آزار و اذیت رژیم در ایران

۲٫ حمایت از آزادی اندیشه برای تمام مردم

۳٫ حمایت از برابری جنسیتی

۴٫ آموزش برای همه ایرانیان

۵٫ تولید مستند و تاریخ شفاهی نقض حقوق بشر

در پایگاه اینترنتی: URL که منبع‌یاب اینترنتی است، منبعی برای مأموریت بنیاد تسلیمی ثبت نشده و فقط گزارش شده که بنیاد تسلیمی با استقرار مرکزی در سانتا مونیکای کالیفرنیا، دارای سازمان است و کسر مالیاتی دارد. این بنیاد توسط IRS (سازمان خدمات درآمدهای داخلی آمریکا)‌ به‌عنوان یک سازمان خیریه طبقه‌بندی می‌شود، و سابقه فعالیت آن از ۱۹۹۸ ثبت شده است. در پایگاه:dnb.com  نوشته شده که بنیاد تسلیمی بخشی از صنعت ‌مؤسسات غیرانتفاعی است و خود دارای شرکت‌های زیرمجموعه است.

نگارنده در مقاله‌ای مستقل^[۱۰]، وضعیت بنیادهای بهائی در آمریکا را کاوش کرده و توضیح داده که ثبت ‌مؤسسات و بنیادها در پوشش خیریه، یکی از حربه‌های قدیمی است که از سویی کسر مالیاتی را برای ‌مؤسسات به دنبال دارد، و از سوی دیگر نظارت نهادهای حاکمیتی و دولتی را کم‌اثر می‌کند.

در پایگاه بنیاد تسلیمی بیان شده که این بنیاد فعالیتی در قالب: (Education & Scholarship) دارد. در این قسمت، می‌توان اهداف این بنیاد را این‌گونه دسته‌بندی کرد:

• کرسی تسلیمی دربارۀ امر بهائی

این کرسی به دنبال گسترش دامنه پروژه مطالعات ایرانی در دانشگاه UCLA  است تا بتواند یک دوره علمی را دربارۀ بهائیت رقم بزند. همچنین بنیاد تسلیمی در تلاش است تا از برنامه‌های بیشتری در گروه مطالعات خاور نزدیک UCLA  پشتیبانی کند.

UCLA همان دانشگاه کالیفرنیا لس انجلس است و آموزش زبان و ادبیات فارسی را با تمرکز بر ادبیات فارسی پیش از اسلام، در سطح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری از سال ۱۹۶۰ برگزار می‌کند.

 

لازم به ذکر است که دکتر آناهیتا نفیسی لاولیس، نوه ابراهیم پورداود در فوریه ۲۰۱۷، بورس تحصیلی برای دانشجویان بخش ایران‌شناسی دانشگاه کالیفرنیا لس آنجلس اهدا کرد.

در میان دانش‌آموختگان این دانشگاه می‌توان به افراد زیر اشاره کرد:

1. خوان کول که مدرک دکتری خود را در دانشگاه کالیفرنیا ــ لس آنجلس و زمانی که بهائی شده بود، گرفت (خوان کول سپس از بهائیت خارج شد و ردیه‌های خواندنی علیه بهائیان تالیف کرد).
2. لطیفۀ حقیقی مدرس زبان فارسی
3. ژانت آفاری، فعال فمینیستی و از امضاءکنندگان بیانیه دانشگاهیان ایرانیان ساکن امریکا به نفع بهائیان.

۲- هنرهای ایرانی در دانشگاه استنفورد

بنیاد تسلیمی از جشنواره فرهنگ هنری ایران در دانشگاه استنفورد حمایت کرده و فرهنگ ایران را از طریق ‌گفت‌وگوهای عمومی، اجراها و کارگاه‌های آموزشی به نمایش گذاشته است. این برنامه به یاد امین بانانی (استاد دانشگاه کالیفرنیا لس آنجلس و نویسنده کتابی در مدح طاهره قرةالعین)، برپا شده که از اساتید تاریخ و ادبیات فارسی در UCLA  بوده و اولین فرد ایرانی است که دکترای تاریخ خود را از دانشگاه استنفورد دریافت کرده است.

عباس میلانی‌ به‌عنوان مدیر اجرایی (برنامه مطالعات ایران) به‌صراحت توضیح می‌دهد^[۱۱] که با حمایت حمید و کریستینا مقدم، بیتا دریاباری و شیدان و مهران تسلیمی (که صندوق یادبود امین بنانی را تأسیس کردند)، جشنواره هنرهای ایرانی استنفورد را راه‌اندازی کرده‌اند. شیدان و مهران تسلیمی، فرزندان عبدالحسین تسلیمی و مدیر بنیاد تسلیمی از حامیان مالی (برنامه مطالعات ایران) هستند.

حمید و کریستیانا مقدم

برنامه مطالعات ایران توسط «حمید و کریستینا مقدم» در دانشگاه استنفورد‌ به‌عنوان بستر بین‌رشته‌ای و چندرشته‌ای برای مطالعه تاریخ، فرهنگ، سیاست، جامعه و اقتصاد ایران مدرن در وبگاه این دانشگاه معرفی شده است.^[۱۲]

بر اساس اطلاعات وبگاه این دانشگاه، حامیان مالی این برنامه، حمید مقدم، کریستینا مقدم، بیتا دریاباری، حسن و مهوش میلانی هستند.^[۱۳]

تصویر عباس میالنی در کنار بیتا دریاباری

حمید مقدم عضو هیات امنای دانشگاه استنفورد است. او با مشارکت AMB شرکت توسعه املاک پرولاجیس را توسعه داد که بزرگترین شرکت لجستیک املاک و مستغلات در ایالات متحده محسوب می‌شود.

بیتا دریاباری بنیان‌گذار مرکز برابری پارس (Pars Equality Center)، جایزه بیتا، و حامی مالی برنامه‌های ایران‌شناسی دانشگاه استنفورد و دانشگاه کمبریج است. او در سال ۲۰۰۸ حامی مالی استخدام استاد تمام‌وقت ادبیات فارسی در دانشگاه استنفورد شد و بودجه مالی مرکز پژوهش ایران‌شناسی برای کنفرانس‌ها، تدریس زبان فارسی برای تمام مراحل تخصصی و همچنین اعطای جوایز سالانه «بیتا» به نویسندگان فارسی‌زبان را تأمین کرد. دریاباری یکی از حامیان نایاک (شورای ملی ایرانیان آمریکا) است که اقدام سیاسی علیه حاکمیت جمهوری اسلامی ایران انجام می‌دهد.

حسن میلانی مهندس طراح سابق شرکت فورد بود و در برخی منابع، از او و همسرش‌ به‌عنوان یک بهائی نام برده شده است.

عباس میلانی که از مدافعان بهائیت است، مدیر «برنامه مطالعات ایران» در استنفورد است. عباس میلانی در سال ۲۰۱۶ پروژه «ایران ۲۰۴۰» را با هدف مطالعات معنادار روی زیرساخت‌های اصلی ایران آغاز کرد!

لازم به ذکر است که «برنامه مطالعات ایران» با همکاری «شبکه‌گذار» در روزهای ۲۵ و ۲۶ مارس، کنفرانسی دوروزه با شرکت ده‌ها چهره فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در دانشگاه استنفورد کالیفرنیا برگزار کرد. شبکه‌گذار به گروهی گفته می‌شود که به‌طور رسمی و علنی خود را برانداز نظام جمهوری اسلامی ایران (و خواهان تشکیل حکومت دموکراتیک سکولار) خوانده است و چهره‌هایی مانند کاوه مدنی (متهم به جاسوسی و بازداشت در پرونده محیط زیست ایران)، عبدالله مهتدی (رئیس گروه تروریستی کومله)، مصی علینژاد، شیرین عبادی و … در آن فعالیت دارند. شبکه‌گذار، به‌طور رسمی در وبگاه خود به آدرس (gozar.org) از همکاری با برنامه مطالعات ایرانی دانشگاه استنفورد پرده برداشته است.

۳- بنیاد آموزش سانتا مونیکا- مالیبو

این بنیاد از طریق جمع‌آوری کمک‌های مالی و فعالیت‌های ساخت‌وساز، از بنیاد آموزش سانتا مونیکا-مالیبوSMMEF  پشتیبانی می‌کند. بنیاد آموزش سانتا مونیکا مالیبو بنیاد آموزشی دولتی در آمریکاست.

• حمایت از دانشجویان خلاق و ریسک‌پذیر

همچنین این بنیاد در حمایت از انستیتوی جهانی بهداشت و حقوق بشر در آلبانی است که تلاش می‌کند از دانشجویان در معرض خطر، حمایت کند.

• حمایت از بنیادKeep Children in School .

این بنیاد، بورس‌های تحصیلی را به کودکانی در تهران اعطا می‌کند که قادر به حضور در مدرسه نیستند.

• انجمن صنفی معماری USC.

جمع‌بندی

رسانه آسو وابسته به بنیاد تسلیمی است. بنیاد تسلیمی یکی از ‌مؤسسات ملهم از تعالیم بهائی است که در راستای سیاست‌های ‌بیت‌العدل، موظف به اجرای پروژه (اقدام اجتماعی) ‌است. بر اساس پروژه اقدام اجتماعی، جامعه‌سازی درجهت کادرسازی برای تأمین منابع انسانی و خاستگاه اجتماعی برای تشکیل حکومت بهائی انجام می‌پذیرد. تشکیل حکومت بهائی، غایت آرمان بهائیت است که طرح آن را به‌صراحت شوقی مطرح کرده و برای اجرای آن، نقشه راه ترسیم گردیده است.

 

منابع

• اسماعیل رائین (۱۳۷۴)، فراموشخانه و فراماسونری، نشر آیین.
• اشراق خاوری، عبدالحمید (۱۳۵۰)، گنجینه حدود و احکام، تهران: ‌مؤسسه ملی مطبوعات امری.
• —————– (۱۳۵۰)، مائده آسمانی، تهران: ‌مؤسسه ملی مطبوعات امری.
• آهنگ بدیع (۱۳۲۸)، سال چهارم، ش ۱۲٫
• بهاء الله (۱۳۵۹)، مجموعه‌ای از الواح جمال اقدس ابهی، آلمان: لجنه نشر آثار امری به لسان فارسی و عربی.
• —– (بی تا)، اقدس، بی نا، بی جا.
• حاجی قربانی (۱۳۹۹)، عدم دخالت در سیاست از واقعیت تا ادعا، منتشرشده در مجموعه مقالات روشنگری ایمانیان، به کوشش: الهه یزدیانی، نشر گوی.
• ولی امر الله (۱۳۴۷)، توقیعات مبارکه ۱۹۵۲-۱۹۵۷، ‌مؤسسه ملی مطبوعات امر.
• شوقی (۱۳۴۷)، توقیعات مبارکه (۱۹۴۵-۱۹۵۲)، ایران: ‌مؤسسه ملی مطبوعات امری.
• عبد البهاء (۱۲۹۰)، مکاتیب، مصر: فرج اله زکی.
• —— (۱۳۰۰)، خطابات، مصر: فرج اله زکی.
• محمد حسینی (۱۴۰۱)، بهائیت و مبنای توسعه مدرن امر؛ تحلیلی از پروژه بورس تحصیلی و مطالعات بهائی (قسمت دوم)، نشریه بهائی شناسی، نوبت بهار، شماره ۲۱٫
• هور نبی، هلن (بی تا)، انوار هدایت، بی نا.
• Arbab F. (1984), “Rural University Learning about Education and Development. International Development Research Centre,” Ottawa, Canada.
• Bahá’í International Community (1998),”Valuing Spirituality in Development. Initial Considerations Regarding the Creation of Spiritually Based Indicators for Development. Presented at the World Faiths and Development Dialogue”, Lambeth Palace, London. 18-19 February 1998.
• Boyle ,Kevin And Sheen, Juliet (eds) (1997) Freedom of Religion and Belief A World Report, p 29.
• BWNS (2008), 633.
• Juan R. I. Cole (1998), “Modernity and the Millenium: The Genesis of the Baha’i Faith in the Nineteenth-Century Middle East,” New York: Columbia Univ. Press.
• P. Elwell-Sutton (1976), “Reviews of: The Baha’i Faith: Its History and Teaching,” Journal of the Royal Asiatic Society, Volume 108, Issue 2, pp. 157 – ۱۵۸٫
• Michael Richards (1999), APPLYING BAHA’I SOCIAL AND ECONOMIC DEVELOPMENT PRINCIPLES TO RURAL EDUCATION AND DEVELOPMENT IN LATIN AMERICA, Presented at the Baháí Development and Environment Summit Sidcot, UK, 15-18 August 1999.
• Mikhail Sergeev (2015),”Theory of Religious Cycles: Tradition, Modernity, and the Baháí Faith Written”, Publisher: Leiden.
• Peter J. Khan (1993),“Scholarship, Baháí by Shoghi Effendi and Universal House of Justice”, published in Baháí Studies Review, 3:2 London: Association for Baháí Studies of English-Speaking Europe.
• Samuel Graham Wilson (1915), “Bahaism and Its Claims: A Study of the Religion Promulgated by Baha Ullah and Abdul Baha”, New York: Fleming H. Revell Company.
• Sen McGlinn (2005), “Church and State: A Postmodern Political Theology,” Leiden University.
• Thaddeus Benjamin Herman (2014), FUNDAEC and Fragmentation, University of Illinois at Urbana-Champaign.
• UN Doc, 1994, para 67.
• William McElwer Miller (1974), “The Baha’i Faith: Its History and Teaching,“South Pasadena, California, William Carey Library.

^[۱]. ‌مؤسسه مشاورین، ‌بیت‌العدل اعظم، مرکز جهانی بهائی (ژانویه ۲۰۰۱)، ص ۵٫

 

^[۲]. توسعه اجتماعی و اقتصادی، گذری بر پیام‌های معهد اعلی و بیانیه‌های دفتر توسعه اجتماعی و اقتصادی (OSED)، (۱۹۸۳میلادی الی رضوان ۲۰۱۰).

 

^[۳]. در سند ‌بیت‌العدل در مورد ایادیان امر نوشته شده که ‌مؤسسه ایادی امرالله را بهاء الله تأسیس کرده، سپس شوقی هیئت‌های معاونت صیانت و ترویج امرالله را تأسیس کرد تا به وظایف حضرات ایادی کمک کنند.

‌مؤسسه مشاورین، ‌بیت‌العدل اعظم، مرکز جهانی بهائی (ژانویه ۲۰۰۱)، ص ۵٫

^[۴]. همان، ص ۸٫

 

^[۵]. همان، ص ۹٫

 

^[۶]. نگارنده در مقاله مستقلی به این موضوع اشاره کرد که پروژه (مدیریت علم) فرزام ارباب و محصول آن یعنی برنامه ‌مؤسسه روحی، از همین قبیل بودجه‌ها  تغذیه شده است. به عبارت دیگر دست در جیب اموال عمومی برای توسعه سازمان بهائیت!!. رک:

محمد حسینی (۱۴۰۱)، بهائیت و مبنای توسعه مدرن امر؛ تحلیلی از پروژه بورس تحصیلی و مطالعات بهائی (قسمت دوم)، نشریه بهائی شناسی، شماره بهار، ص ۲۲۳٫

Thaddeus Benjamin Herman (2014), FUNDAEC and Fragmentation, University of Illinois at Urbana-Champaign.

– Michael Richards (1999), APPLYING BAHA’I SOCIAL AND ECONOMIC DEVELOPMENT PRINCIPLES TO RURAL EDUCATION AND DEVELOPMENT IN LATIN AMERICA, Presented at the Baháí Development and Environment Summit Sidcot, UK, 15-18 August 1999.

– Arbab F. (1984), “Rural University Learning about Education and Development. International Development Research Centre,” Ottawa, Canada.

– Bahá’í International Community (1998),”Valuing Spirituality in Development. Initial Considerations Regarding the Creation of Spiritually Based Indicators for Development. Presented at the World Faiths and Development Dialogue”, Lambeth Palace, London. 18-19 February 1998.

– BWNS (2008), 633.

لازم به توجه است که مقاله پیترخان – که او نیز از اعضای بانفوذ ‌بیت‌العدل بود- و نزدیکی دیدگاه او به پروژه (مدیریت علم) فرزام ارباب با عنوان:

Peter J. Khan (1993),“Scholarship, Baháí by Shoghi Effendi and Universal House of Justice”, published in Baháí Studies Review, 3:2 London: Association for Baháí Studies of English-Speaking Europe.

نشان از آن دارد که فعالیت فرزام ارباب با حمایت عمیق دیگر اعضای ‌بیت‌العدل همراه بوده است.

 

^[۷]. طبق سند ‌بیت‌العدل:

دارالتبلیغ باید از وضعیت امر الله در جمیع نقاط عالم اطلاع داشته باشد و نسبت به امکانات موجود برای توسعه امرالله، تحکیم و تقویت ‌مؤسسات امری، و پیشرفت حیات جامعه بهائی کاملًا هوشیار و آگاه باشد.

‌مؤسسه مشاورین، ‌بیت‌العدل اعظم، مرکز جهانی بهائی (ژانویه ۲۰۰۱)، ص ۹٫

^[۸]. مطابق آنچه در روزنامه كیهان شماره ۷۱۴۶ مورخه ۱۳ / ۳ / ۱۳۴۶ به چاپ رسیده است، مجمع عمومی عادی شركت سهامی أمناء تشکیل شده است. به موجب آگهی منتشره در روزنامه رسمی كشور شاهنشاهی شماره ۶۴۹۶ مورخه ۲۰ / ۳ / ۴۶ ساعت ۶ بعدازظهر سه شنبه ۳۰ خرداد ماه ۴۶ در محل شركت، واقع در خیابان منوچهری، كوچه ارباب جمشید شماره ۳۷ با حضور كلیه سهامداران یا نمایندگان آن‌ها به ترتیب ذیل (۱۹ تن اسامی كه ذكر آن‌ها ضروری به نظر نمی‌رسد) تشكیل و چون حاضرین در جلسه حائز اكثریت كامل بودند، جلسه رسمی و برای انتخاب رئیس و منشی مجمع، اقدام و در نتیجه مهندس عبدالحسین تسلیمی (از خانواده منوچهر تسلیمی وزیر بازرگانی دولت هویدا) رئیس، و فتح‌الله فردوسی به سمت منشی جمع انتخاب و سپس درخصوص دستور جلسه مذاكره شد.

1. سرتیپ عطاءالله مقربی عضو هیئت مدیره، گزارش جامعی از عملیات و اقدامات شركت بیان و بیلان سال ۱۳۴۵ را به اطلاع سهامداران رسانید…… چون دوره چهار ساله اختیارات هیئت مدیره پایان یافته بود، لذا برای انتخاب اعضاء اصلی هیئت مدیره و اعضاء علی‌البدل اقدام به اخذ رأی گردید و بالنتیجه:

سرلشكر شعاع الله علائی، علی‌محمد ورقا، سرتیپ عطاءالله مقربی به سمت اعضای علی البدل هیئت مدیره برای مدت چهار سال از تاریخ مذكور انتخاب گردیدند…              (صورت جلسه سال ۱۳۴۶ هیئت امنای بهائیان)

لازم به ذکر است که سرتیپ مقربی (که بعدا به مقام سرلشكری ارتقاء یافت)، عضو اصلی هیئت مدیره شركت امناء بهائیان در دی ماه سال ۵۶ به جرم جاسوسی برای شوروی اعدام می‌شود!

گفته شده که منوچهر تسلیمی، فراماسونر و رئیس «لژ ابوسینا» بود. رک:

اسماعیل رائین (۱۳۷۴)، فراموشخانه و فراماسونری، ج ۳، ص ۶۴۹ و ۳۹۹٫

^[۹]. لازم به ذکر است که نامه باهره تسلیمی که مستند به دارالانشاء ‌بیت‌العدل شده است، هم‌اکنون فقط از طریق صفحه فیسبوک (facebook.com/shohadaye.bahai) در دسترس است. نکته عجیب آن است که کلیه اطلاعات مربوط به سرگذشت عبدالحسین تسلیمی از اینترنت محو شده و فقط چند سند جزئی در مورد نحوه قتل او در دسترس قرار گرفته است و حال آنکه تا چندی پیش، متن نامه باهره تسلیمی نیز در صفحات متعدد اینترنت، در دسترس بود! عجیب‌تر آنکه حتی پایگاه اینترنتی آسو، و بنیاد تسلیمی به آدرس: (https://taslimifoundation.org) و مجموعه‌ای دیگر از تسلیمی به آدرس: (https://www.taslimi.com) هیچ مطلبی در مورد زندگی عبدالحسین تسلیمی منتشر نکرده‌اند!

 

^[۱۰]. رک: محمد حسینی (۱۴۰۱)، بهائیت و مبنای توسعه مدرن امر؛ تحلیلی از پروژه بورس تحصیلی و مطالعات بهائی (قسمت دوم)، نشریه بهائی شناسی، شماره ۲۱٫

 

^[۱۱]۱٫ رک:

https://iranian-studies.stanford.edu/news/decennial-directors-letter

 

^[۱۲]. این اطلاعات در وبگاه رسمی استنفورد به آدرس ذیل در دسترس است:

https://iranian-studies.stanford.edu/aboutmission-history/donors

 

^[۱۳].  رک:

https://iranian-studies.stanford.edu/aboutmission-history/donors